“Ra kjo dekë e u pamë”. Është kjo një thënie e vjetër shqiptare që tregon se në momentet më të rënda njeriu e tregon fytyrën e tij të vërtetë. Anën e tij të keqe apo të mirë.
Shkruan: Agron Shala
Tërmeti që goditi Durrësin me rrethinë, në mëngjesin e 26 nëntorit, shkaktoi dëme të mëdha materiale, ndërsa la pas mbi 40 të vdekur. Por, e shfaqi edhe anën e errët të Shqipërisë në prag të 107-vjetorit të pavarësisë.
Para dy muajsh, Durrësi ishte prekur po ashtu nga një tërmet. Ndonëse nuk ishte fatal si ai i nëntorit, dëmet ishin evidente në shumë objekte, për faktin se gjatë tranzicionit ndërtimet janë bërë pa i marrë parasysh kriteret e duhura të sigurisë, sidomos për Durrësin që gjendet në hartën e qyteteve me potencial të lartë sizmiologjik. Nga ekspertët e ndërtimtarisë, që në shtator janë dhënë alarmet për rrezikun që u kanoset shumë banorëve, por autoritetet totalisht neglizhente nuk janë marrë me sanimin e dëmeve e aq më pak për t’i vlerësuar si të pabanueshme disa objekte të çara. Kjo mospërfillje, si shumë të tjera, ishte fatale më 26 nëntor.
Anomalitë tjera u panë me rastin e aksioneve të shpëtimit të të mbijetuarve. Mungonin pajisjet; mungonte përvoja. Mungonin edhe qentë e nevojshëm për të nuhatur njerëzit nën rrënoja, paçka që për ekipet e kërkim-shpëtimit, Shqipëria nga taksat e qytetarëve ndan 1.1 milion dollarë në vit. Mungonte rrjeti i duhur i shpërndarjes së ndihmave. Mbi të gjitha, në këto dhe shumë dështime tjera, mungonte esenca e shtetit.
“Një shëtitje e shkurtër, gjatë rrugës së vjetër të postës, mjafton për të zbuluar krizën e kryeqytetit… Atje, tek një rrugë e errët, e vrenjtur, e ngushtë, dëgjova psherëtimën e malësorit…”, thoshte Nonda Bulka, në tregimin e tij “Intervistë me malësorin”. Bulka bënte me dije se për ta njohur realitetin ku jeton shqiptari, nuk ke nevojë të flasësh me politikanët dogmatikë. Sepse, e vërteta mësohet lehtë nga malësori hallexhi e i varfër. E, ata hallexhinj janë të shumtë sot në Shqipëri, një shtet ku marrja dhe mbajtja e pushtetit, nga cilado palë në 107 vjet pavarësi, nuk e ka fare parasysh interesin e shumicës.
Por, kjo tragjedi e tregoi edhe shpirtin solidar të shumicës, sidomos të Kosovës – virtyt ky i shprehur pa hezitim në momentet më të rënda për shqiptarët, kudo ku jetojnë ata. Po ashtu, dëshmoi se Kosova në 11 vjet pavarësi ia doli të jetë shtet shumë më normal e më funksional. Kjo u pa me organizimin e shpejtë të policëve, të ushtarëve e të zjarrfikësve, si dhe nga mjetet, përvoja dhe profesionalizmi i tyre. U pa nga ndihmat që u dërguan, nga individë e kompani, si dhe nga gatishmëria për të strehuar familjarë. Ndërkaq, sakrifica u dëshmua edhe duke i përpirë talljet e kryeministrit të Shqipërisë, i cili për taksën e autostradës që e paguanin konvojet e ndihmave nga Kosova, pa pikë turpi thotë se “kush ka para të ndihmojë për tërmetin, nuk e ka për gjë t’i falë edhe pesë euro”.
Gjatë Luftës së Parë Botërore, për ta mbrojtur nga aspiratat pushtuese greke, me ndihmën e francezëve më 1916 shpallet Republika Vetëqeveritare e Korçës. Korçarët u bënë me shtet dhe dëshmuan se dinë të mbajnë shtet. Me mirëqenie madje. Por, më 1920 iu bashkuan pjesës tjetër të asaj që quhej shteti i Shqipërisë. Teksa në maj të këtij viti në Korçë e promovoja librin tim “Korça sipas një kosovari”, në një intervistë them me ironi se Korça nuk është dashur t’i bashkohet Shqipërisë, por Shqipëria Korçës. Kjo për faktin se Korça ishte qyteti më i zhvilluar, si në aspektin ekonomik, ashtu edhe atë arsimor e kulturor. Pra, më mirë do të ishte që një pjesë më e keqe t’i bashkohet të mirës, e jo e mira së keqes.
Solidariteti i këtyre ditëve tregon se bashkimi e bën fuqinë. Ky bashkim duhet të bëhet jo duke iu bashkuar Kosova Shqipërisë si provincë tjetër e nëpërkëmbur, por Shqipëria Kosovës. Kjo sepse në 107 vjet shtet, Shqipëria nuk ia ka dalë të mësojë kurrë nga gabimet e saja e aq më pak të jetë shtet që do të përfaqësojë interesat e shqiptarëve jashtë kufijve të saj. Përkundër shumë të metave, Kosova është shtet më funksional e më i ndershëm. Për sakrifica të mos flasim, sepse shumëkush ka thënë se është djepi dhe motori i shqiptarizmit. Në fakt, është Shqipëria e vërtetë.
Ndaj, tërmeti i 26 nëntorit dhe proverba “Ra kjo dekë e u pamë” duhet të na bëjë të reflektojmë për të ardhmen. Kosova e fortë në ish-Federatën jugosllave i bënte më të fortë e më të emancipuar edhe shqiptarët në Maqedoni, në Mal të Zi e në Luginë të Preshevës. Këtë rol prijës duhet ta rimarrë sërish Kosova. Për ta çuar para edhe Shqipërinë!
Discussion about this post