Kur u ktheva nga puna në shtëpi, familjen time e kishte kapluar atmosfera e fillimit të ramazanit. Vajza ime Hana, që ende nuk i ka mbushur të tetat, më pyeti nëse do ta lejoja të agjëronte. «Po…», – i thash, «…patjetër!». Pastaj u mendova pak dhe vijova: «Mund të agjërosh me sy, vesh, gojë, mendje e veçmas me zemër!». Nuk ia përmenda ushqimin dhe pata përshtypjen që këtë kusht e harroi për një çast. Vogëlushja u përpi nga kureshtja se ç’do të thoshte ky lloj agjërimi me anë të shqisave, me anë të mendjes dhe zemrës…
Shkruan: Imer Topanica
…Dhe natyrisht pyetjet e saj vijuan. Çfarë domethënie ka në të vërtetë agjërimi? Kjo ishte pyetja që e preokuponte atë më tepër, ani që nuk mund ta artikulonte në këtë mënyrë. Unë nuk kam njohuri aq të thella mbi teologjinë islame, por si një prind, obligohem të ia shpjegoj më së miri fëmijës tim, me një gjuhë që ai e kupton, domethënien e fesë. Detyrimet që na i shtron përpara ajo, nuk janë të parealizueshme, në qoftë se duam të mos ngelim thjeshtë muslimanë, por synojmë gradën e besimtarëve muslimanë.
«…largohu prej shpifjeve!» – thotë fundi i ajetit kuranor, i sures 22: 30. Bashkë me të tjerë, sikurse i 11-ti dhe i 12-ti nga surja 49 që thonë: «…mos fyej!», përkatësisht «…mos spiunoni dhe mos përgojoni!», na urdhërojnë që të kemi kujdes me fjalët që i themi. U përpoqa t’ia shpjegoja vajzës, që përmbushja e këtyre urdhrave hyjnorë nga një besimtar, nënkupton që ai po agjëron me sy, vesh dhe me gojë. Me sy e veshë, sepse nuk i spiunon të tjerët duke i dëgjuar a parë se çfarë po bëjnë dhe si po veprojnë; si dhe me gojë, sepse nuk i fyen, nuk shpifë dhe nuk përgojon ndaj tyre.
Ka një varg vargjesh kuranore që besimtarit ia bëjnë të qartë faktin se, sa kujdes duhet të ketë ai me gjuhën. Në këtë pikë, shumë nga ata që identifikohen si muslimanë, sot e shmangin pavetëdijshëm këtë urdhër. Po e zëmë, të shumtët harrojnë që në një mjedis multi-kulturor, një besimtar e ka për obligim t’i respektojë bindjet e të tjerëve, besimet e të tjerëve, zakonet e të tjerëve. Në këtë kontekst, urdhri më mahnitës hyjnor për mua mbetet ai i sures 6, vargu 108, ku All-llahu thotë: «Mos i shani zotat (idhujt), e të tjerëve!».
A e respektojnë muslimanët sot këtë urdhër? Pjesa më e madhe, për fat të keq, jo. Një bredhje e shpejt nëpër rrjete sociale, tek artikujt (ndonjëherë qëllimshëm provokues), që plasojnë mediat, shumë muslimanë përdorues të rrjeteve sociale, shfryjnë mllef, përdorin gjuhë të ulët, pra tërësisht të papranueshme për besimtarët e vërtetë. Ka urdhra kuranorë për besimtarët muslimanë, që ua ndalojnë t’i dëmtojnë besimtarët e tjerë. Për më tepër, i urdhërojnë që të kenë kujdes edhe me jo-besimtarët, ose me besimtarët e feve të tjera. I thash Hanës, që kultura e komunikimit me të tjerët, duhet të jetë kaq e lartë. Njerëzit janë të barabartë në sytë e Zotit…
Por islami, s’ofron veç një program për një edukim sipërfaqësor. Kontrollimi i shqisave e i emocioneve, janë parapërgatitje për integrim shpirtëror më të lartë. «Mbani betimet tuaja!», Kur-an 5:89; është për shembull, një detyrim i një niveli tjetër. Fjala e mbajtur, reflekton një shkallë tjetër të besimtarit. Në të vërtetë një besimtar që nuk kujdeset për prindërit e tij, familjen e tij, farefisin, rrethin shoqëror, ambientin (duke nënkuptuar këtu pronën private dhe publike), nuk është besimtar. Por shkallët e besimit, janë disa nivelesh.
Në përgjithësi, besimi ynë si muslimanë, ka dështuar të reflektojë sidomos në relacionin me ambientin. S’është, andaj hiç e çuditshme që studiuesve nga Universiteti George Washington, Sheherzade S. Rahman dhe Hossein Askari, më islamike iu kanë dalë shtetet si: Zelanda e Re, Irlanda, Finlanda, Danimarka, Kanada, Britania e Madhe, Australia dhe Holanda, se sa vendet që njihen si islamike. Artikulli i tyre: How Islamic are Islamic Countries, i botuar në Global Economy Journal, niset nga parametrat universal të drejtësisë, me të cilët ushqehet botëkuptimi islam. Prandaj këtu, relacioni i besimtarit me mjedisin, merret për bazë në këtë studim. A s’na ka thënë profeti Muhammed (a.s), se: Pastërtia është gjysma e besimit?
I thash Hanës, se agjërimi me gojë, me sy, me veshë dhe përgjithësisht me trup, duhet të pasohet nga ai me mendje e zemër. Ashtu siç na edukon ajeti i 12-të i sures 24 në Kur-an, duke na obliguar që të mendojmë mirë për njëri tjetrin, ka edhe të tjerë që na ndërgjegjësojnë në këtë aspekt. Pra kujdesi për familjen, rrethin, kafshët, ambientin, e ka një burim: shpirtin dhe zemrën e besimtarit. Sillesh mirë me prindërit, i ndihmon të varfrit, bënë punë të mira, e megjithatë urdhërohesh të «…ecësh me përulësi!» (25:63).
Mbi të gjitha, besimi është një proces i vazhdueshëm përpjekjesh të brendshme për t’u ngjitur në shkallë më të lartë. Përkundër kësaj, besimtari nuk guxon të pretendojë se është i pa mëkate, ose i pastër, siç e vë në dukje në një mënyrë, ajeti kuranor i 32-të i sures 53.
Jam i bindur që vajza ime, sikurse shumë bashkëmoshatarë të saj, mund t’i përmbushin shumicën e detyrave që i shtron përpara shkolla e ramazanit. Fundja, përmbajtja nga ushqimi, pijet etj, janë veç një element karakterizues i agjërimit. Mjafton t’ua shpjegojmë këto mësime, nuk do ta kenë aq të vështirë për t’i jetësuar. Ndoshta duke i kujtuar këto detyra që na shtrohen përpara, e njëkohësisht duke u përpjekur t’i edukojmë fëmijët tanë, mësojmë edhe vetë!
