Pas një viti që solli sulmin mbi Capitol Hill në ShBA, një gjakderdhje të tmerrshme në Etiopi, triumfin e talebanëve në Afganistan, përballjes midis fuqive të mëdha mbi Ukrainën dhe Tajvanin, Covidit-19, dhe një emergjence të klimës, është e lehtë të thuhet se bota ka dalë nga binarët.
Shkruajnë: Comfort Ero dhe Richard Atwood
Por, ndoshta dikush mund të argumentojë se gjërat, janë në fakt më mirë nga sa duken. Tekefundit, sipas disa standardeve, luftërat janë në tërheqje e sipër. Edhe numri i njerëzve të vrarë në luftime në mbarë botën ka rënë që nga viti 2014.
Dhe, pavarësisht se presidenti rus Vladimir Putin po kërcënon Ukrainën, shtetet hyjnë rrallë në luftë kundër njëra-tjetrën. Teksa po shtohen konfliktet lokale, ato priren të jenë me një intensitet më të ulët. Në pjesën më të madhe, luftërat e shekullit XXI janë më pak vdekjeprurëse se paraardhësit e tyre të shekullit XX. Gjithsesi, gjërat ende duken keq. Dhe lista e këtij viti e konflikteve nga Grupi Ndërkombëtar i Krizave, tregon se disa prej tyre kanë potencialin të përshkallëzohen shumë lehtë.
Ukraina
Nëse Rusia, që ka grumbulluar mijëra trupa në kufi me Ukrainën, do të pushtojë sërish fqinjin e saj, kjo mbetet e paqartë. Por, shpërfillja e kërcënimeve si blof, do të ishte një gabim i rëndë. Përmes këtij grumbulli trupash, Rusia mund të synojë të marrë lëshime të tjera nga Perëndimi.
Duke pasur parasysh historikun e Putinit, dhe nënvlerësimin e armiqësisë që frymëzon Moska tek ukrainasit, jashtë zonave të kontrolluara nga separatistët, askush nuk duhet të përjashtojë një aventurë tjetër ushtarake. Nëse Rusia planifikon të luftojë, opsionet e saj variojnë nga mbështetja e kufizuar e separatistëve, tek një sulm në shkallë të plotë.
Fuqitë perëndimore, duhet ta bëjnë të qartë se çfarë do të bëjnë për të mbështetur Ukrainën, t’ia transmetonin këtë Moskës, dhe t’i përmbahen fort vijave të kuqe. Joe Biden, që do të takojë kokë më kokë Putinin në fillim të janarit, ka kërcënuar Rusinë me sanksione të forta, dhe me një grumbullim të madh ushtarak në krahun lindor të NATO-s.
Afganistani
Nëse viti 2021 mbylli një kapitull të tragjedisë së gjatë disa dekadëshe të Afganistanit, po nis tashmë një kapitull tjetër. Që nga marrja e pushtetit nga talebanët në gusht, në vend është shfaqur një katastrofë humanitare. Të dhënat e OKB-së tregojnë se miliona fëmijë afganë mund të vdesin nga uria.
Qeveria e re nuk mundet të paguajë nëpunësit civilë. Ekonomia ka rënë, ndërsa talebanët përballen me një luftë të egër kundër degës lokale të Shtetit Islamik. Regjimi i ri ka bërë pak për të fituar simpatinë e donatorëve. Por, perëndimorët kanë përgjegjësinë të madhe për gjendjen e vështirë të afganëve.
Ndërprerja e papritur e fondeve për një shtet tërësisht të varur nga ndihma, ka qenë tejet shkatërruese. Kombet e Bashkuara vlerësojnë se 23 milionë njerëz, më shumë se gjysma e popullsisë, do të vuajnë këtë dimër nga uria. Katastrofën mund ta shmangë vetëm ndihma humanitare.
