Janë disa personalitete akademike në mesin tonë të cilët, përveç që kryejnë detyrën e tyre profesionale me ndershmëri, ata nuk hezitojnë t’i këshillojnë qytetarët edhe për momente të ndjeshme dhe me nevojë, shkruan Gazeta Mejdani.
Ndër ta është sidomos Profesori i Geriatirsë njëherit dekan i Fakultetit të Infermierisë-Kolegji AAB, Dr. rer. medic. Idriz Sopjani.
Ai ka shkruar se për gjëra mase të nevojshme për lexuesit shqiptarë. Ndër të tjera, Dr. Sopjani ka këshilluar të moshuarit si të ruhen dhe të shtojnë kujdesin e tyre përgjatë kohës së pandemisë.
Përveç këshillës së tij për këtë kategori të qytetarëve që të mos dalin jashtë shpesh, nevojë e pa nevojë, sepse kështu mund të rrezikojnë shëndetin e tyre dhe të njerëzve përreth, ai ka thënë gjithashtu se të moshuarit duhet të bëjnë së paku 30 min. në ditë edhe ushtrime fizike brenda ambienteve ku jetojnë.
Ndër këshillat interesante që bie në sy, është rekomandimi i tij që të mos ndjeken shumë lajmet.
“30 min edicion i lajmeve në mëngjes dhe po aq pasdite do të ishte i mjaftueshëm”, ka shkruar Dr. Idriz Sopjani.
Doktori i parë i Shkencave të Infermierisë në Kosovë, Idriz Sopjani mendon se reduktimi i përcjelljes së lajmeve sigurisht se shmangë stresin e mundshëm nga mbingarkesa me informacione stresuese.
Më poshtë gjeni disa instruksione të thjeshta si të mbështesim të moshuarit në kohën e pandemisë.
- Aplikoni larjen e duarve në mënyrën e duhur, përdorni maska dhe ruani distancën.
- Vizitojini të dashurit tuaj të moshuar në mënyrë virtuale, shmangni vizitat e panevojshme në shtëpi. Tregojuni atyre se si të bisedojnë me të tjerët duke përdorur smartphone, laptop ose tablet.
- Bëni furnizimin e tyre me ushqime dhe ilaçe në sasi të mjaftueshme për së paku 1 javë.
- Të moshuarit duhet të shmangin daljet jashtë shtëpisë pa nevojë. Informojini të moshuarit që të shtyjnë edhe vizitat jo urgjente te mjeku. Shumë të moshuar jetojnë me sëmundje kronike, andaj këta persona duhet të interesohen nëse mjeku i tyre mund të ofrojë konsultime mjekësore përmes telemjekësisë, që i mundëson mjekëve dhe pacientëve të komunikojnë me telefon, video, email ose mjete të tjera, duke shmangur vizitat në spitale.
- Praktikoni distancën sociale dhe fizike por jo edhe izolimin social. Distanca sociale nuk ka pse të nënkuptojë izolim ose vetminë.
- Inkurajoni të moshuarit të bëjnë çdo ditë së paku 30 minuta ushtrime fizike në kushtet e shtëpisë, aq sa ua lejon gjendja e tyre shëndetësore.
- Kërkojini gjyshërve që t’i lexojnë apo tregojnë nipërve dhe mbesave përralla apo histori nga e kaluara e tyre përmes telefonit, skype etj. Caktoni një orë çaji virtuale.
- Luani sëbashku lojëra virtuale si p.sh.: shah, letra etj. Nxitini të angazhohen sa më shumë me lojëra si sudoku, fjalëkryq, puzzle të cilat mendohet se parandalojnë demencën dhe i mbajnë aktiv, duke shmangur depresionin.
- Gatuani sëbashku përmes video-call.
- Këshillojini të mos ndjekin lajmet gjatë gjithë ditës. 30 min edicion i lajmeve në mëngjes dhe pasdite do të ishte i mjaftueshëm, duke shmangur kështu stresin nga mbingarkesa me informacione stresuese./Gazeta Mejdani/
