Gjatë kohës sa ishin në opozitë, LDK-ja dhe VV-ja arritën të krijojnë një klimë të mirë për bashkërendimin e veprimeve. Qeveria Haradinaj me korrupsionin e saj dhe dështimet në politikën e jashtme dha me bollëk material për të ndezur opozitarizmin në Kosovë. Tema e ndryshimit të kufijve i afroi edhe më shumë këto dy parti që për shumë vite kishin një relacion të tensionuar.
Shkruan: Shkodran Ramadani
Bashkëpunimi mes LDK-së dhe VV-së tejkaloi stadin opozitar dhe mori trajta të një koalicioni në inkubator qysh para zgjedhjeve. Kur ishte qartësuar se VV-ja dhe LDK-ja tani ishin duke bërë plane për një koalicion qeverisës pas zgjedhjeve, Albin Kurti i shkroi një letër të hapur Isa Mustafës për domosdoshmërinë e një koalicioni parazgjedhor.
Sinergjia e krijuar para zgjedhjeve dhe gjatë fushatës zgjedhore ka përafruar partitë në fjalë. Por dallimet e mëdha mes tyre kanë pritur në sfond gjithë kohën për të nxjerrë kokën. Tash është radha e tyre.
Kanë kaluar më shumë se dy muaj që kanë përfunduar zgjedhjet, por dy partitë për të cilat u krijua përshtypja se shpejt do të merren vesh duket se nuk janë edhe aq afër sa mendohej. Afatet kushtetuese nuk janë tejkaluar ende, por entuziazmi është zbehur, kurse “muaji i mjaltit” ka përfunduar.
Tani PAN-i nuk është më që t’i bëjë bashkë. Ai u mposht bindshëm. Partneriteti tani nuk duhet të ndërtohet mbi opozitarizmin kundërshtues, por mbi partneritetin bashkëpunues.
Tash është koha që LDK-ja dhe VV-ja të tregojnë vendosmëri për t’i dhënë fund kësaj sage. Mirëpo sot këto dy parti janë më larg se që kanë qenë në ndonjë ditë në vitin e fundit. Derisa programet e dy partive ideologjikisht të ndryshme “u harmonizuan” shpejt dhe pa ndonjë vështirësi, problemet lindën kur në tavolinë u hodh zari i posteve. Kur u hap tema e ndarjes së pushtetit, fluska e iluzionit të afrisë shpërtheu dhe tensionet dolën në pah.
Për të parë këtë humnerë të madhe mosbesimi mjafton të dëgohen deklaratat e anëtarëve të partive gjegjëse dhe kërcënimet e tyre me zgjedhje të reja në rast se nuk arrihet marrëveshje. Përfundi gjithë përpjekjeve për t’u afruar dhe spektaklit në përkushtimin e tyre për të ofruar shpresë, gjatë gjithë kohës kanë vluar dallimet e shtresuara ndër vite dhe që burojnë nga profili i tyre organizativ, kadrovik e ideologjik.
Në njërën anë, si shumica e partive populiste, VV-ja ka homogjenitet të skajshëm brenda, ku diferencat shkrihen në figurën e liderit dhe ku divizionet kolapsojnë brenda shembëlltyrës së tij. Në këtë pikë kryetari i VV-së është pikëprerje ku transhendohen të gjitha elementet e brendshme.
Në gjuhën e marrëdhënieve ndërkombëtare, në VV ka rend unipolar dhe Kurti virtualisht është burimi i vetëm i fuqisë që rregullon gjithë sjelljen e organizatës. Vetëvendosja është e albinizuar, kurse Albin Kurti është i vetëvendosizuar. Kurti është parashenja identitare e VV-së. Vetëvendosje dhe Albin janë emra të ndërshkëmbyeshëm dhe sinonime. Ai është hegjemon që homogjenizon partinë në të cilën nuk mund të sfidohet nga brenda.
Për të shmangur mundësinë e lindjes së ndonjë lideri të ri në parti, VV-ja ka ndryshuar statutin në pika: (i) tani kryeministri mund të jetë edhe kryetar i partisë dhe (ii) Kurti mund të jetë kryetar i VV-së më shumë se dy mandate. Aventurat si ajo me Visar Ymerin i përkasin të kaluarës. Kurti nuk rrezikon më. Tani ka ndërtuar një gardh të pakalueshëm rreth vetes.
Në anën tjetër, LDK-ja është shumë më heterogjene, me një pluralizëm ku bashkëjetesa është e vështirë. LDK-ja është një grup i koalicioneve. Kryetari nuk është pikë ku shkrihen dallimet, por ku forcohen ato dhe ku shpesh përshkallëzojnë në tensione që cenojnë kohezionin e brishtë.
LDK-ja është në rend multipleks me shumë qendra të ndikimit dhe kryetari nuk është hegjemon i pasfidueshëm. Përveç udhëheqjes dhe prodhimit të tensioneve, ai luan edhe rolin e koordinatorit që balancon dhe menaxhon interesat e shumta.
Derisa VV-ja është pothuajse monolite, LDK-ja është policentrike. Me forcimin e Osmanit, LDK-ja nuk ka treguar se ka kapacitete të mjaftueshme demokratike për menaxhimin e dallimeve. Ka disa vite që LDK-ja vlon në brendi dhe me mjaft probleme arrin të mbajë bashkë veten.
Pas ndarjes VV-ja ka homogjenizuar radhët e veta, kurse LDK-ja është bërë më komplekse në pluralizmin e saj të brendshëm. Deri tani ky trend e ka favorizuar VV-në dhe Kurti qysh në letrën e tij drejtuar Mustafës ka filluar të eksploatojë këtë dobësi të LDK-së.
Ai qëllimisht i ishte drejtuar Mustafës e jo Vjosa Osmanit, për t’u treguar qytetarëve se kush në fakt merr vendimet në LDK. Me një veprim të tillë ai dobësoi pozicionin e Osmanit para qytetarëve dhe dha një argument se LDK-ja është ende ajo e vjetra, kurse ndryshimi vjen vetëm me VV-në.
Kurti finok zmadhoi diferencat ekzistuese në LDK dhe nxiti fërkime mes gardës së vjetër dhe të re. Në njërën anë ai nëpërmjet takimeve me Mustafën i tregon Osmanit dhe qytetarëve se timoni i LDK-së është në duart e triumviratit Mustafa-Veliu-Haziri.
Në anën tjetër, ai duke flirtuar me Vjosa Osmanin përmes takimeve joformale e “spontane” i dërgon Mustafës sinjal se kush në LDK është i dëshiruar nga qytetarët. Përmes Osmanit Kurti e rritë presionin publik mbi LDK-në për të hyrë në koalicion sipas kushteve të VV-së.
Ky avantazh i Kurtit nuk është thjesht pasojë e inteligjencës së tij. Rrethanat i japin terren për aventura të suksesshme taktike. Realitetet e brendshme në këto parti e vënë VV-në në pozicion më të favorshëm, ku Kurti mund të jetë lojcak.
Të gjitha këto bashkë e kërcënojnë LDK-në që rivalitetet akute t’i shndërrohen në fraktura të brendshme, kurse VV-ja pritet të bëhet edhe më kompakte nën çadrën populiste.
Nëse LDK-ja nuk ezauron këta antagonizma, ajo do të vazhdojë të rrëshqet drejt zgripit të skëterrshëm të dezintegrimit.
Ky skenar nuk është ende real, por duke u thyer së brendshmi, LDK-së i zvogëlohen kapacitetet politike, i ulet funksionaliteti dhe i vështirësohet vendimmarrja. Dikujt mund t’i duket hiperbolike dhe groteske kjo panoramë e LDK-së, por nëse nuk arrijnë të gjejnë shpejt një zgjidhje, prospektet për përtërirje zbehen dhe spektri i shpërbërjes bëhet gjithnjë e më iminent.
Discussion about this post