Nëse njerëzit kanë vërtet një shpirt, kjo është praktikisht e pamundur të vërtetohet, edhe pse shumë njerëz që janë besimtarë në Zot e besojnë plotësisht këtë gjë. Ideja që njerëzit kanë një shpirt, është një pjesë integrale e shumicës së feve botërore.
Ato predikojnë se shpirti është pjesa e jonë, që vazhdon të ekzistojë edhe në jetën e përtejme, që rimishërohet, apo që mbetet në Tokë në formën e një fantazme të bezdisshme dhe djallëzore ndaj njerëzve fizikisht të gjallë.
Në thelb, nëse shpirtrat e njerëzve janë të vërtetë, atëherë kjo do të thotë që kur trupat tanë vdesin, vetëdija jonë vazhdon të ekzistojë. Dhe për shumë njerëz ky është një mendim ngushëllues, i cili i jep më shumë kuptim jetës këtu në Tokë.
Përtej sistemeve të besimit, shumë njerëz në mbarë botën kanë thënë se kanë përjetuar ndjesinë e të qenit vetëm në formën e shpirtit, siç janë për shembull ata që pretendojnë se kanë pasur përvoja pranë vdekjes (NDE), gjatë të cilave ata pretendojnë se ishin të vetëdijshëm se ishin jashtë trupave të tyre dhe shpesh në disa vende të tjera jo tokësore.
Është e rëndësishme të theksohet se jo të gjitha NDE-të janë përvoja të mira. Sipas “Scientific American”, shumë njerëz raportojnë përvoja negative të NDE. Gjithsesi, këto histori nuk janë vërtet të provueshme përmes provave të pakontestueshme. Por nga ana tjetër, ato nuk mund të injorohen, pasi ka shumë dëshmi të tilla.
Revista “Discover” raportoi se vetëm në SHBA rreth 9 milion njerëz, kanë raportuar përvoja pranë vdekjes. Megjithatë, disa shkencëtarë pohojnë se ato përvoja nuk janë domosdoshmërisht dëshmi e ekzistencës së një shpirti, por më tepër një lloj reagimi neurologjik ndaj traumave që i ndodhin trupit.
Studiuesit ndajnë pikëpamje të kundërta
Neuroshkencëtari Kristof Koh është një studiues i vetëdijes, që pretendon se përvoja afër vdekjes ka të ngjarë të ndodhë për shkak të një “origjine biologjike, dhe jo shpirtërore”. Siç shkroi ai së fundmi në revistën “Scientific American:”Si shkencëtar unë veproj bazuar në hipotezën se të gjitha mendimet, kujtimet, perceptimet dhe përvojat tona janë një pasojë e patjetërsueshme e fuqive shkakësore natyrore të trurit tonë, dhe jo të atyre mbinatyrore”.
Por Riçard Suinbërn, një filozof i fesë në Universitetin e Oksfordit, mendon se shpirtrat ekzistojnë. Ai shprehet në programin “Afër të vërtetës” të transmetuar përmes kanalit YouTube, se vetëm shikimi i pjesës fizike të botës nuk e “tregon të gjithë historinë e jetës”.
“Ju duhet të tregoni edhe historinë e jetës së ndërgjegjshme, e cila lidhet me secilin nga trupat njerëzore”- thekson ai.
Suinbwrn deklaron se historia e jetës, është më shumë sesa vetëm aspektet fizike të qenies sonë apo përvojat tona të matshme, pasi ajo përfshin edhe “entitete të veçanta mendore, për të cilat fjala e natyrshme është shpirt”.
Profesori i Oksfordit, pretendon se shpirti është thelbi aktual i asaj që është një njeri. Ai thotë:”Shpirtrat përbëjnë identitetin personal dhe ekzistenca e vazhdueshme e imja, do të ketë të bëjë me ekzistencën e vazhdueshme të shpirtit tim”.
Vetëdija është diçka që nuk kuptohet plotësisht
Në një kuptim, ajo që thotë Suinbrn për shpirtrat, shkon paralelisht me mendimin e dr.Robert Lanzas, profesor në Universitetin Ueik Forest, SHBA. Lanza, i specializuar në hulumtimin mbi qelizat burimore është një “biocentrist”, pra një shkencëtar që mbështet idenë se Universi ekziston për shkak se ekziston jeta, në vend të konceptit të vjetër, se jeta është vetëm një degë e Universit.
Ai bashkë-shkroi një artikull në vitin 2009 për NBC News , ku ndër të tjera thotë:“Nuk ka asgjë në fizikën moderne që të shpjegojë sesi një grup molekulash në tru, e krijon ndërgjegjen… Dhe ç’është më e keqja, nuk ka asgjë në shkencë që mund të shpjegojë sesi lindi vetëdija nga materia”.
Në një artikull të vitit 2011, që shkroi për “Psychology Today” mbi eksperimentet e kryera nga fizikanët, ai thekson se “rezultatet e tyre jo vetëm që kundërshtojnë intuitën tonë klasike, por sugjerojnë se një pjesë e mendjes – shpirti – është i pavdekshëm, dhe ekziston jashtë hapësirës dhe kohës”.
Lanza, ashtu si Suinbërn, duket se përqafon idenë se vetëdija përbëhet nga më shumë sesa shkenca mund ta masë në këtë pikë. Sipas tij ka ende diçka të paprekshme, e cila nuk mund të shpjegohet, në lidhje me mënyrën se si funksionon vetëdija jonë.
Megjithatë neuroshkencëtari Koh pretendon se vetëm për shkak se ne nuk e kuptojmë plotësisht trurin dhe vetëdijen, kjo nuk do të thotë se ka një shpjegim të botës tjetër. Megjithëse, shkroi ai së fundmi në revistën “Scientific American”, ka një debat të madh mbi “shpjegimin e enigmës qendrore të ekzistencës sonë:sesi një organ prej 1.5 kg (truri) dhe me qëndrueshmërinë e ngjashme me një copë djathtë të gjenerojë ndjenjën e jetës”.
