Vizita e fundit e Papa Françeskut në Irak, e cila supozohej të ndodhte vitin e kaluar, por u vonua për shkak të virusit Corona, u mbulua gjerësisht në media në të gjithë botën. Sigurisht, kjo vizitë ishte e një rëndësie të madhe, pasi ishte e para për Papa Françeskun pas pezullimit të vizitave të huaja për 15 muaj për shkak të pandemisë, dhe, më e rëndësishmja, vizita e tij e parë ishte në një vend musliman.
Shkruan: Yasin Aktay
Cila është qëllimi i kësaj vizite në Irak, një vend që asnjë Papë nuk e ka vizituar më parë, dhe çfarë mund të kërkojë Papa në Irak në një kohë kaq të vështirë?
Vizita e Papa Françeskut në Irak zgjati tre ditë, gjatë së cilës ai u takua me presidentin Barham Salih në Bagdad dhe udhëheqësin shiit Ali Ali al-Sistani në Najaf, për të përfunduar vizitën e tij me një takim me presidentin e Irakut Verior Nechirvan Barzani në Erbil.
Vlerësimet zyrtare të kësaj vizite theksuan se qëllimi ishte rritja e dialogut midis muslimanëve dhe të krishterëve. Nga ana tjetër, vizita synoi gjithashtu të sigurojë mbështetje morale për të krishterët në Lindjen e Mesme, veçanërisht të krishterët irakianë, numri i të cilëve ka rënë në mënyrë dramatike që nga viti 2003.
Situata në Irakun e sotëm ofron një mundësi të përsosur për të krahasuar të krishterët që jetojnë në shoqëritë muslimane me muslimanët që jetojnë në shoqëritë e krishtera. Në të njëjtën kohë, ai siguron një mundësi të mirë për të zbuluar se çfarë ndodhi me popullsinë, si muslimane ashtu edhe të krishterë, si rezultat i sulmeve të nisura në Lindjen e Mesme “muslimane”, të cilat George Bush Jr i përshkroi si një “kryqëzatë” .
Numri i të krishterëve në Irak sot vlerësohet në rreth 400,000, pas një milion e gjysmë para pushtimit të parë të Irakut në 1991. Ndoshta vizita e Papës në Irak i sheh muslimanët si arsyen e këtij përkeqësimi, kështu që ai erdhi për të siguruar mbështetje morale për të krishterët që ndihen të kërcënuar nga shumica muslimane. Por, në realitet, askush nuk dyshon se kjo mbështetje morale do të kthehet në një agresion të ri kundër kësaj shumice muslimane.
Dhe a nuk duhet të jetë pyetja më e rëndësishme: si mund të kishin jetuar të krishterët një histori të gjatë në shoqërinë muslimane? Në fakt, arsyeja e përmbysjes sonë të kësaj çështje është injoranca e thellë, deri në atë masë sa është “harruar” se gjatë gjithë historisë komuniteti musliman, si asnjë komunitet tjetër, ka treguar pluralizëm kulturor dhe fetar.
Arsyeja e vërtetë për qëndrimin dhe mbijetesën e të krishterëve në Irak, Siri, Egjipt, Ballkan dhe Anadoll për shekuj me radhë, nuk është sepse të krishterët ishin të përkushtuar ndaj besimit të tyre, por për shkak të garancive ligjore të dhëna atyre brenda shoqërive muslimane dhe tolerancës që mbizotëronte në atë kohë. Falë kësaj tolerance, Papa ishte në gjendje të shihte të krishterët gjatë vizitës së tij në Irak.
Fatkeqësisht, nuk mund të mendojmë në të njëjtën mënyrë në drejtim të kundërt. Me fjalë të tjera, një udhëheqës musliman sot nuk mund të vizitojë një komunitet musliman – edhe nëse nuk e di sa pak – që ka mbijetuar deri më sot në Andaluzi, ose Spanjë. Megjithëse muslimanët sunduan atje për gati 800 vjet, asnjë udhëheqës musliman nuk mund t’i vizitojë ata sot për t’u siguruar atyre mbështetje morale, pasi gjithçka që mbetet nga këta muslimanë janë kujtimet ose librat e shkruar atje.
Kur disa flasin për rënien e numrit të të krishterëve në Irak sot, duhet të kihet parasysh se jo vetëm numri i të krishterëve, por edhe numri i muslimanëve është ulur, dhe muslimanët, me të gjithë përbërësit e tyre sektarë, kanë pësuar vuajtje të papërshkrueshme si rezultat i tridhjetë kryqëzatave të njëpasnjëshme. Muslimanët sunitë u prekën veçanërisht, të cilët ishin të ekspozuar ndaj masakrave të vazhdueshme, si dhe procesit të zhvendosjes dhe ndryshimit të pamjes demografike të Irakut.
Por pavarësisht kësaj, Iraku është akoma gjallë sot me spektrin e tij unik të arabëve, kurdëve, turqve, shiitëve, sunitëve, katolikëve, kaldeasve, asirianëve, jezidëve, hebrenjve dhe sabejve, dhe Iraku ende reflekton të gjitha gjurmët e këtij diversiteti të pasur kulturor, dhe ky diversiteti kulturor, natyrisht, u formua para fillimit të kryqëzatave të reja në 1990.
Ky multikulturalizëm mund të ruhet akoma, pavarësisht paqëndrueshmërisë dhe pavarësisht gjakderdhjes. Kjo mund të bëhet për sa kohë që të tjerët mbahen larg skenës, për sa kohë që ato nuk përzihen dhe prishin atmosferën.
Duke u nisur nga ky fakt, është e qartë se Papa Françesku nuk ka shumë për të ofruar dhe për t’i dhënë Irakut. Sidoqoftë, ai ka shumë për të mësuar nëse thjesht hap zemrën pak.
Papa, i cili bëri një përpjekje dhe erdhi në Irak për të rekomanduar paqen dhe vëllazërinë për njerëzit atje, do të kishte arritur një përfitim më të madh nëse do t’ua kishte dërguar atë mesazh bashkatdhetarëve të tij. Rrënja e problemit nuk qëndron në asgjë, përveç ambicieve të pafund koloniale të bashkatdhetarëve të tij.
