Autoritetet serbe kanë ndërtuar arsenalin e tyre të dronëve të pajisur me aftësi të avancuara, duke përfshirë ato që lejojnë mbledhjen e të dhënave biometrike, duke i bërë ekspertët të japin alarmin për privatësinë dhe mbikëqyrjen.
Sipas të dhënave të prokurimit publik të mbledhura nga BIRN, Ministria e Brendshme e Serbisë ka blerë mjete ajrore të fuqishme pa pilot (UAV) nga prodhuesit kinezë DJI dhe Yuneec dhe kompania rumune Hirrus. Disa nga modelet janë të pajisura me regjistrim video me cilësi të lartë dhe zmadhime të fuqishme që mund të përdoren për të regjistruar fytyra nga distanca të mëdha.
Megjithëse ligji serb ndalon përdorimin e sistemeve biometrike për mbikëqyrjen publike, disa ekspertë po paralajmërojnë për mundësinë e abuzimit. Ish-komisioneri për Mbrojtjen e të Dhënave Personale Rodoljub Sabic tha për BIRN se dronët e policisë me aftësi të avancuara mund të përdoren për gjurmim të fshehtë.
“Veçanërisht në mungesë të udhëzimeve të sakta për përdorimin e këtyre veçorive dhe çdo mbikëqyrjeje, është e mundur të gjurmohen jo vetëm kriminelët, por edhe kundërshtarët politikë, njerëzit nga sektori civil, gazetarët me prirje kritike dhe të ngjashme,” thotë Sabiç.
Përdorimi i dronëve rregullohet nga Rregullorja për Mjetet Ajrore Pa pilot, por kjo rregullore nuk zbatohet për zbatimin e policisë, ushtrisë apo doganave. Autoritetet serbe kanë përdorur dronë për të regjistruar protestat civile në të kaluarën.
Vendi është përpjekur gjithashtu të legalizojë mbledhjen e të dhënave biometrike në zonat publike përmes ndryshimeve, por propozimi u hoq pas presionit publik në fund të vitit 2022.
Ekspertë të tillë si Svetlana Stanareviç, një profesore në Fakultetin e Sigurisë në Beograd kanë paralajmëruar gjithashtu se dronët mbledhin sasi të mëdha të dhënash pa rregullore të qartë se si ruhen.
Dyqanet e Kosovës që shesin skanerë biometrikë pavarësisht kufizimeve
Shitësit me pakicë në Kosovë po shesin kamera biometrike dhe skaner të gjurmëve të gishtërinjve edhe pse përdorimi i tyre është i rregulluar rreptësisht, duke ngritur pikëpyetje në lidhje me privatësinë e të dhënave.
Kamerat janë importuar nga vende të tilla si Kina dhe Spanja, ndërsa blerësit përfundimtarë të këtyre pajisjeve janë kryesisht të panjohur, sipas Rrjetit Ballkanik të Gazetarisë Hulumtuese (BIRN).
Ndërsa shitja e kamerave biometrike nuk është e kufizuar në vendin ballkanik, Ligji i Kosovës për Mbrojtjen e të Dhënave Personale lejon përdorimin e pajisjeve biometrike në sektorin publik dhe privat vetëm nëse është thelbësor për sigurinë e individëve, mbrojtjen e pronës ose ruajtjen e sekreteve konfidenciale dhe të biznesit. Subjektet e të dhënave duhet të informohen paraprakisht me shkrim për përpunimin e të dhënave të tyre biometrike.
Gjatë viteve të fundit, Agjencia Kosovare e Privatësisë ka ndaluar kompanitë dhe institucionet shtetërore që të përdorin sisteme biometrike si ato për identifikimin e punonjësve, duke përfshirë kompaninë rajonale të ujësjellësit Hidrodrini, Universitetin e Prishtinës dhe Prishtina Parking. Megjithatë, bizneset private kanë qenë më pak nën vëzhgim.
Numri i saktë i kamerave biometrike të importuara mbetet i panjohur./Biometric-update.com/
